దక్షిణామూర్తి ఫోటో దక్షిణ దిక్కునే ఎందుకు ఉండాలి | Why Dakshinamurthi statue/photo should face south ? | bhakthi margam | భక్తి మార్గం
దక్షిణామూర్తి విగ్రహం దక్షిణ దిక్కునే ఎందుకు ఉండాలి
దక్షిణామూర్తి పరమశివుని జ్ఞానగురువు అవతారం. ఇతర గురువులు మాటలతో శిష్యులకు బోధిస్తారు. కానీ దక్షిణామూర్తి మౌనం గానే ఉండి శిష్యులకు కలిగే సందేహాలు నివారిస్తాడు.
దక్షిణామూర్తి చరిత్ర
బ్రహ్మదేవుడు తన సృష్టిని ప్రారంభించినప్పుడు మొదట సనక, సనందన, సనత్సుజాత, సనత్కుమారులను సృష్టించాడు. వారిని తన సృష్టిని కొనసాగించమన్నాడు. కాని వారికి ఇష్టం లేక మేము బ్రహ్మజ్ఞానం పొందాలి, అందువలన మేము మీకు సాయపడలేము అని విరక్తులై బ్రహ్మజ్ఞానాన్ని పొందడానికి గురువును వెదుకుతూ బయలుదేరారు. ఇక బ్రహ్మగారు మరో ప్రత్యామ్నాయంతో తన సృష్టిని కొనసాగించాడు.
ఇక ఈ నలుగురూ గురువు కోసం వెదుకుతూ నారద మహర్షి సహాయంతో మొదట బ్రహ్మ గారినే అడుగుదామనుకొన్నారు. కాని ప్రక్కన సరస్వతీదేవిని చూసి " ఈయనే పెళ్ళి చేసుకొని సంసారంలో ఉన్నాడు. ఇక ఈయన మనకు ఏమని ఉపదేశిస్తాడు" అని అనుకొని బ్రహ్మను అడుగలేదు. అలాగే మహావిష్ణువునూ, పరమశివుడినీ కూడా అడుగుదామని వెళ్ళి వారి ప్రక్కన లక్ష్మీదేవినీ, పార్వతీదేవినీ చూసి వారిని కూడా అడుగలేదు.
పరమశివుడు ఈ నలుగురి అజ్ఞానాన్ని చూసి బాధపడి వారికి బ్రహ్మజ్ఞానాన్ని ఉపదేశించాలనుకొని అనుకొన్నాడు. వారు వెళ్ళే దారిలో ఒక మర్రిచెట్టు క్రింద దక్షిణామూర్తిగా కూర్చున్నాడు. వీరు నలుగురూ ఆ మూర్తిని చూసి, అతని తేజస్సుకు ఆకర్షితులై, ఆయన చుట్టూ కూర్చున్నారు. దక్షిణామూర్తి స్వామి వారు తమ మౌనంతోనే వారందరినీ బ్రహ్మజ్ఞానం పొందునట్లు చేసారు. అలా మౌనముగా ఎందుకు బోధించారంటే బ్రహ్మము లేక పరమాత్మ మాటలకు, మనసుకూ అందనివారు కాబట్టి అలా బోధించారు.
దక్షిణామూర్తి ఆలయం
మధురైలోని మీనాక్షి దేవాలయం దక్షిణ ద్వారంపై దక్షిణామూర్తి శివ శిల్పం.
ప్రతి శివాలయంలో దక్షిణామూర్తి విగ్రహాన్ని ప్రతిష్టించినప్పటికీ, దక్షిణామూర్తి ప్రధాన దైవంగా కొన్ని ఆలయాలు మాత్రమే ఉన్నాయి. పన్నెండు జ్యోతిర్లింగాలలో ఒకటి మాత్రమే ఉజ్జయినిలోని మహాకాళేశ్వరుడైన దక్షిణామూర్తి. ఏకైక దక్షిణమూర్తి జ్యోతిర్లింగం కావడం వల్ల, ఇది శైవులకు నేర్చుకునే ప్రదేశంగా ప్రత్యేక ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంది.
దక్షిణామూర్తి అన్న పేరు శివుడికి ఎందుకు వచ్చింది
దక్షిణామూర్తి అనేది అన్ని రకాల జ్ఞానం, గురువు (ఉపాధ్యాయుడు) వంటి హిందూ దేవుడు శివుని అంశం. శివుని ఈ అంశం, అసలు గురువుగా, అత్యున్నత లేదా అంతిమ అవగాహన, అవగాహన, జ్ఞానంగా అతని వ్యక్తిత్వం. ఈ రూపం శివుడిని యోగా, సంగీతం, జ్ఞానానికి గురువుగా సూచిస్తుంది, శాస్త్రాలపై వివరణ ఇస్తుంది. అతను జ్ఞానం, పూర్తి, బహుమతి పొందిన ధ్యానం దేవుడుగా పూజించబడ్డాడు. హిందూ గ్రంధాల ప్రకారం, ఒక వ్యక్తికి గురువు లేకుంటే, వారు దక్షిణామూర్తిని తమ గురువుగా భావించి పూజించవచ్చు. చివరికి వారు యోగ్యులైతే, స్వీయ-సాక్షాత్కార మానవ గురువుతో ఆశీర్వదించబడతారు.
దక్షిణామూర్తి మర్రి చెట్టు కింద కూర్చుని ఉంటాడు
దక్షిణామూర్తి అంటే సంస్కృతంలో 'దక్షిణ ముఖంగా ఉన్నవాడు (దక్షిణ)' అని అర్థం. మరొక ఆలోచనా విధానం ప్రకారం 'దాక్షిణ్య' అంటే సంస్కృతంలో కరుణ లేదా దయ (పరోపకారం). కాబట్టి శివుని ఈ అభివ్యక్తి మోక్షాన్ని కోరుకునేవారికి జ్ఞానాన్ని అందించే దయగల గురువు. చాలా శివాలయాలలో, గర్భగుడి చుట్టూ దక్షిణ ప్రదక్షిణ మార్గంలో దక్షిణాభిముఖంగా దక్షిణామూర్తి రాతి ప్రతిమను ప్రతిష్టించారు. బహుశా, అన్ని హిందూ దేవుళ్లలో, అతను ఒక్కడే దక్షిణాభిముఖంగా కూర్చుని ఉంటాడు.
జ్ఞాన దక్షిణామూర్తిగా అతని అంశంలో, శివుడు సాధారణంగా నాలుగు చేతులతో కనిపిస్తాడు. అతను ఒక మర్రి చెట్టు కింద దక్షిణం వైపు కూర్చున్నట్లు చిత్రీకరించబడ్డాడు. శివుడు జింక సింహాసనంపై కూర్చున్నాడు, అతని ఉపదేశాన్ని స్వీకరించే ఋషులచే చుట్టుముట్టబడి ఉంది. అతను పౌరాణిక అపస్మర (హిందూ పురాణాల ప్రకారం, అజ్ఞానం స్వరూపం అయిన ఒక రాక్షసుడు)పై తన కుడి పాదంతో కూర్చున్నట్లు చూపబడింది, అతని ఎడమ పాదం అతని ఒడిలో ముడుచుకుని ఉంటుంది. కొన్నిసార్లు అడవి జంతువులు కూడా శివుడిని చుట్టుముట్టినట్లు చిత్రీకరించబడ్డాయి.
దక్షిణామూర్తి ప్రాముఖ్యత
భారతీయ సంప్రదాయం గురువు లేదా ఆధ్యాత్మిక గురువుకు ప్రత్యేక గౌరవాన్ని ఇస్తుంది. హిందూ విశ్వాసాల వ్యవస్థలో దక్షిణామూర్తిని అంతిమ గురువుగా పరిగణిస్తారు. జ్ఞాన ముద్ర ఈ విధంగా వివరించబడింది:- బొటనవేలు భగవంతుడిని, చూపుడు వేలు మనిషిని సూచిస్తుంది. మిగిలిన మూడు వేళ్లు మనిషి మూడు పుట్టుకతో వచ్చే మలినాలను సూచిస్తాయి. గత జన్మల అహంకారం, భ్రమ , చెడు పనులు.
మంత్రాలు , శ్లోకాలు
దక్షిణామూర్తికి అంకితం చేయబడిన అనేక మంత్రాలు ఉన్నాయి. భగవంతుడు దక్షిణామూర్తి రక్షణ కోసం, మొత్తం శ్రేయస్సు కోసం అలాగే విద్యలో విజయం కోసం ప్రార్థిస్తారు.
దక్షిణామూర్తి గాయత్రీ మంత్రం
ఓం వృషభ-ధ్వజాయ విద్మహే
ఘృణి-హస్తాఆ ధీమహి
తన్నో దక్షిణామూర్తి ప్రచోదయాత్
దక్షిణామూర్తి స్తోత్రం
ఓం నమః ప్రణవార్థాయ శుద్ధజ్ఞానైకామూర్తయే ! నిర్మాలాయ ప్రశాంతాయ దక్షిణామూర్తయే నమః !! చిద్ఘనాయ మహేశాయ వటమూలనివాసినే ! ఓంకారవాచ్యరూపాయ దక్షిణామూర్తయే నమః !! గురవే సర్వలోకానాం భిషజే భవరోగినమ్ ! నిధయే సర్వవిద్యానాం దక్షిణామూర్తయే నమః !!
దక్షిణామూర్తి విగ్రహం/ఫోటో దక్షిణ దిక్కునే ఎందుకు ఉండాలి
ఈ విషయాన్నే లలితాసహస్రంలో దక్షిణామూర్తి రూపిణీ | సనకాదిసమారాధ్యా శివజ్ఞాన ప్రదాయినీ" అని వివరిస్తోంది. ఉత్తరాభిముఖులై ఉంటారు. ఉత్తరం జ్ఞానదశ. ఆ దిశలో కూర్చున్న స్వామిని చూస్తూ ఉన్నవారికి వెనుక భాగాన ( పృష్ట భాగాన ) దక్షిణ దిశ.
దక్షిణా మూర్తి స్వరూపం, దక్షిణామూర్తి విగ్రహాన్ని పరిశీలిస్తే కుడిచెవికి మకరకుండలం ఎడమ చెవికి "తాటంకం' అలంకారాలుగా కనిపిస్తాయి. మకరకుండలం పురుషుల శ్రవణాలంకారం. తాటంకం స్త్రీల అలంకృతి, దక్షిణామూర్తిగా సాక్షాత్కరించినది శివశకుల సమైక్య రూపమేనని తెలియజేస్తాయి. ఈ రెండు అలంకారాలు. సనకసనందనాదులకు ముందు రెండుగా కనబడిన శివశక్తులే ఇప్పుడు ఏకాకృతిగా దర్శనమిచ్చాయి. అందుకే దక్షిణామూర్తి అయ్యరూపమే కాక, అమ్మమూర్తి కూడా
ఈ విషయాన్నే లలితాసహస్రంలో దక్షిణామూర్తి రూపిణీ | సనకాదిసమారాధ్యా శివజ్ఞాన ప్రదాయినీ" అని వివరిస్తోంది.
ఉత్తరాభిముఖులై ఉంటారు. ఉత్తరం జ్ఞానదశ. ఆ దిశలో కూర్చున్న స్వామిని చూస్తూ ఉన్నవారికి వెనుక భాగాన ( పృష్ట భాగాన ) దక్షిణ దిశ. అంటే యమ (మృత్యు) దిశ. దీని భావం ఎవరు దేవుని వైపు చూస్తారో, వారు యముని ( మృత్యువుని ) చూడరు. యముని చూపు మనపై పడకుండా స్వామి చూపు 'నిఘా', వేస్తుంది. అజ్ఞానమే మృత్యువని ఉపనిషత్తు చేస్తుంది. ఆత్మ స్వరూపాన్ని ఎరుగకపోవడమే మృత్యువు - ప్రమాదం వై మృత్యుమహం బ్రవీమి' యముని సైతం శాసించిన మృత్యుంజయుడే దక్షిణామూర్తి, దక్షిణ' అంటే 'దాక్షిణ్య భావం'.
Comments
Post a Comment